‘Steun Raad van Bestuur en directie onontbeerlijk
voor succesvol ethiekbeleid’
‘Dankzij de inzet van heel veel mensen en met principiële ondersteuning vanuit bestuur, directie en management heeft Ipse de Bruggen een redelijk succesvol ethiekbeleid’, stelt Jan Delhaas, voorzitter Commissie Ethiek. ‘Ethiek is niet een zaak van idealisten, die dat er even bij doen in hun eigen vrije tijd. Geld, werktijd en middelen zijn beschikbaar gesteld.’ Kennismaken met een inspirerend praktijkvoorbeeld: Ipse de Bruggen, gehandicaptenzorg in Zuid-Holland.
Niet dat er niet nog veel te wensen is, maar Ipse de Bruggen als zorgonderneming voor mensen met een verstandelijke beperking kent een redelijk succesvol ethiekbeleid.
Een mix van factoren is daarbij van belang. Je hebt mensen nodig uit alle lagen van het bedrijf om ethiek, reflectie en moreel beraad voortdurend onder de aandacht te brengen. Daarbij heb je kartrekkers en doorzetters nodig, mensen met ideeën ook. Mensen met hart en ziel voor het verband tussen zorg en ethiek. Die er vanuit gaan dat zorgen als het ondersteunen van afhankelijke mensen een morele onderneming is. Die mensen zijn er bij Ipse de Bruggen. Een aantal daarvan is samengebracht in een Commissie Ethiek.
Verankering
Je kunt niet zonder de verankering van al deze activiteiten in een ethiekbeleid. Daarbij is de steun van de Raad van Bestuur (RvB) of een directie, die zich verantwoordelijk maakt voor het ethiekbeleid, onontbeerlijk. Het kan niet afhangen van een enkele bestuurder alleen, die stapt een keer op en er komt een nieuwe, zoals nu het geval is in Ipse de Bruggen. Daarom moet het ethiekbeleid zijn vorm krijgen door een reeks van afspraken, zoals die gelden in Ipse de Bruggen: de voorzitter van de RvB is portefeuillehouder ethiekbeleid. Hij stelt een Commissie Ethiek in en benoemt de leden daarvan. Er vindt driemaandelijks overleg plaats tussen de Commissie Ethiek en de RvB. Eenmaal per jaar is er moreel beraad met het centraal managementteam van RvB en zorgdirecteuren over een casus uit eigen praktijk. Het lijnmanagement is verantwoordelijk voor een cultuur van verantwoord ethisch handelen, waarin reflectie en moreel beraad een structurele plek kunnen krijgen.
Bewustwording en scholing
In een Handleiding Moreel Beraad hebben bestuur en directie moreel beraad aangewezen als belangrijke overlegvorm in complexe situaties met zoveel mogelijk betrokkenen (waaronder cliënten en - bij bewezen wilsonbekwaamheid ter zake – vertegenwoordigers). De CE is daarbij het instrument om te ondersteunen bij bewustwording en scholing, en met gespreksleiding bij moreel beraad. CE-leden worden daartoe geschoold. Jaarlijks is er een training ‘op de hei’. Samen met de opleidingsafdeling wordt gewerkt aan een ethiekcursus voor teams. Er is een training gespreksleiding opgezet voor de geestelijk verzorgers. Bij al deze activiteiten van de CE is expertise op het gebied van ethiekbeleid, implementatie daarvan, reflectie en moreel beraad ingehuurd.
Tevreden werknemers
Dat laatste is ook interessant voor het management en de onvermijdelijke vraag naar de facilitering. Het management zit natuurlijk niet te wachten op ellenlange gesprekken die mensen maar van hun primaire taken afhouden en waarvan niet duidelijk is wat het nu oplevert. Hier is voorlichting en de nodige overtuigingskracht op zijn plaats. Moreel beraad is allerminst vaag en ineffectief. Bovenop de frustratiereductie leidt het vaak tot concrete verbeteringen in het werkproces en geeft het mensen ook vreugde terug. Dat is niet onbelangrijk in tijden van personeelsschaarste. Verder zijn tevreden werknemers ook vriendelijker en toegewijder aan de cliënt. De zorg wordt er beter van. Zo heeft moreel beraad allerlei voordelen waar ook Ipse de Bruggen als organisatie profijt van kan hebben.
Gepubliceerd: november 2013
Top-3 Aanbevelingen
Jan Delhaas, (extern) voorzitter Commissie Ethiek Ipse de Bruggen
