Belgisch psychiatrisch ziekenhuis toont lef
met embedded Arnon Grunberg
Arnon Grunberg zat eerder dit jaar twee weken embedded in een Belgisch psychiatrisch ziekenhuis. ‘Ik ben opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis ergens in België’, schreef hij in NRC. ‘Ik zit op een afdeling van patiënten die worden “voorbereid op een terugkeer naar de maatschappij”. De voorbereiding op de terugkeer zal in mijn geval zo’n twee weken in beslag nemen. Mijn vriendin zei: “Het werd tijd”.’
Grunberg schreef voor NRC een bijzondere serie over zijn verblijf, die een inkijkje geeft in het reilen en zeilen van een (Belgisch) psychiatrisch ziekenhuis.
Grunberg deed mee aan alle therapieën. Alleen de muziektherapeute had aangegeven dat de schrijver zijn therapieën niet mocht bijwonen. Volgens Grunberg had de therapeut ‘ethische bezwaren’ tegen zijn verblijf: “Jij bent niet ziek, de wereld ligt aan je voeten. Je neemt een bed in beslag dat de gemeenschap vierduizend euro per maand kost.” Er waren goede afspraken gemaakt. De betrokkenen waren vooraf geïnformeerd over het verblijf van Grunberg, en zijn “medepatiënten” mochten alle stukken voor de krant voor publicatie inzien.
Als ‘tegenprestatie’ schrijft Grunberg een rapport over de zorg die hij heeft ontvangen en geeft hij twee schrijfworkshops.
Het Belgische psychiatrische ziekenhuis toont lef met het initiatief. Als organisatie zet je ramen en deuren open: kom binnen, ervaar hoe de zorg is die wij bieden en deel je ervaringen met ons. We willen graag van je ervaringen leren. Er spreekt (zelf)vertrouwen uit het initiatief. De instelling heeft zich laten leiden door geloof in de kwaliteit van zorg die wordt geboden, en niet door de angst dat er mogelijk iets negatiefs in de krant zou komen. Belangrijk is wel dat het bezoek van Grunberg in volstrekte openheid gebeurde, de privacy was gegarandeerd en de mede-patiënten van Grunberg vooraf de stukken voor de krant konden inzien.
De zorg is gebaat bij onafhankelijke observatoren van buitenaf. Het gaat er dan vooral om dan iemand niet alleen komt kijken, maar meedoet aan activiteiten en zelf kan ervaren hoe de zorg is die wordt geboden. Hoe is het bijvoorbeeld om in een instelling voor gesloten jeugdzorg te verblijven? Je krijgt een heel ander (en completer) beeld als je er zelf 24 uur per dag middenin zit. Iemand van buitenaf kijkt onbevangen rond, en merkt soms zaken op die in de hectiek van alledag niet meer opvallen. Het zijn niet toevallig vaak nieuwe collega’s en stagiaires die zaken aan de orde stellen, omdat ze met een frisse blik kijken en kritische vragen (durven te) stellen. Hun observaties doen je soms even door een andere bril kijken. Het gesprek hierover voeren is een bijdrage aan het verbeteren van de kwaliteit van de zorg.
Wie durft het avontuur aan en is van plan om het Belgische voorbeeld te volgen? U kunt een schrijver uitnodigen, maar het kan ook iemand zijn uit een heel andere beroepsgroep. Voorwaarde is dat iedereen vooraf op de hoogte is, zowel patiënten/cliënten als medewerkers, en de privacy is gegarandeerd. Het is helemaal mooi, als je dan na afloop ook nog een rapport ontvangt en schrijfworkshops krijgt aangeboden. Dat is weer het voordeel van het uitnodigen van een schrijver.
AnneMarie Bloemhoff,
Initiator en organisator Week van reflectie, en auteur van o.a. Bezield besturen en Jeugdzorg in beweging
- Reacties zijn welkom: mail AnneMarie Bloemhoff
