‘Hij mag geen cake, daar wordt hij veel te dik van’
Morele dilemma’s in de verstandelijk gehandicaptenzorgCliënten waren op de koffie bij de bestuurder. Een bijzondere gebeurtenis. Ik presenteer een plakje cake. Bij de derde cliënt zegt de begeleider: ‘Hij mag geen cake, daar wordt hij veel te dik van’. Zelf neemt ze een plakje cake. Hoezo mag hij geen cake? Wie bepaalt dat?
Dit is maar een van de vele dilemma’s die ik dagelijks tegen kom. Ethiek lijkt een zaak van grote morele dilemma’s: bijvoorbeeld de kinderwens als je verstandelijk beperkt bent, of verlengen van het leven door medische ingrepen. Maar morele dilemma’s kom je elke dag in ons werk tegen. Frion heeft als missie: je eigen leven leven. Als een cliënt regie heeft over zijn leven, maakt hij voortdurend keuzes. Het kan zijn dat wij die keuzes niet waarderen of dat er risico’s aan verbonden zijn. Maar als je risico’s uitsluit, dan is er heel veel niet mogelijk in het leven van iemand die verstandelijk beperkt is.
Eerst een boterham met hartig
Nog een voorbeeld over het ontbijt: ‘ Eerst een boterham met hartig en dan een boterham met zoet’. En wat nu als je geen hartig lust, niet verdraagt of gewoon ’s morgens niet wil? Wie bepaalt dan wat wel en wat niet mag of moet? En waarop zijn onze keuzes gebaseerd? Op hoe wij zelf zijn opgevoed? Op de wens van de cliënt, op de wens van zijn vertegenwoordigers?
Met elkaar in gesprek gaan
In het artikel van Gert van Dijk* in de vorige nieuwsbrief gaat het over oordelen onderbouwen en transparant zijn. Dat is ook een belangrijke voorwaarde om goed met dilemma’s om te gaan in de verstandelijk gehandicaptenzorg. Voor Frion een belangrijke reden om moreel beraad te gaan invoeren. Zo kunnen medewerkers zich bewust worden van dilemma’s, erover met elkaar in gesprek gaan om oordelen te onderbouwen en er transparant over zijn.
Annamiek van Dalen is bestuurder van Frion, een organisatie in Zwolle en omgeving die zorg en ondersteuning biedt aan mensen met een verstandelijke beperking.
- Reacties zijn welkom: mail Annamiek van Dalen
