‘Ethiek bij Amarant leeft’
Ethiek bij Amarant is springlevend, stelt Arno Bakkers, consulent kwaliteit bij Amarant. Het bijwonen van de kick-off van de Week van reflectie inspireerde de Commissie Ethiek van Amarant om in 2011 voor het eerst mee te werken. De activiteiten hebben in 2012 geleid tot een structurele plaats voor ethiek in het jaarplan van district Breda Roosendaal, en intervisiegroepen met ethische dilemma’s als vertrekpunt. De ambitie van de Commissie Ethiek voor de Week van reflectie 2013: de activiteiten ‘uitspreiden over alle districten van Amarant’.
Ethiek is niet iets elitairs, maar van iedereen en overal. Vergelijk het met lucht: net als bij lucht zijn we ons niet altijd bewust van de noodzakelijkheid en aanwezigheid ervan. Pas als we er bij stil willen staan en vragen durven stellen, krijgen we aandacht voor ethiek. Wij willen weten of de menselijke maat voorop staat in de zorg voor mensen die op enigerlei wijze ondersteuning krijgen, en niet vooral de zorgtechnische, beheersmatige, economische of medische maat.
Luisteren en vragen stellen
Amarant kent een ‘commissie ethiek’, waarin enkele ouders, begeleiders, managers, gedragsdeskundigen, beleidsmedewerkers én externe deskundigen (wij zijn immers geen eiland) zitting hebben. Onze belangrijkste doelstellingen zijn het sensibiliseren van het besef van ethiek en het bevorderen van communicatie hierover. Een van onze werkwijzen is advisering bij ethische dilemma’s. In de praktijk houdt dit in dat iedereen die werkzaam is bij Amarant door middel van een formulier een vraag of dilemma in kan brengen. Een dergelijke casus wordt dan in een commissievergadering besproken. Vervolgens gaan enkele leden van de commissie hierover in gesprek, doorgaans op de werkvloer. Het is vooral níet de bedoeling om een oplossing aan te dragen - die is er vaak ook niet - of om verantwoordelijkheid over te nemen. De ervaring leert dat het al bevrijdend werkt als we de tijd nemen om te luisteren en vragen te stellen. Je deelt dan samen de zoektocht naar de menselijke maat in een situatie die als lastig of moeilijk wordt ervaren.
Praktijkvoorbeelden
Met een aantal leden van de commissie waren we in 2010 aanwezig bij de aftrap van de Week van reflectie. Net als het lezen van de nieuwsbrief hebben wij dit bezoek beleefd als een openbaring en bijzonder inspirerend. Gevolg was dat we het jaar daarop, in 2011, in een van de districten binnen Amarant zijn gestart met het organiseren van activiteiten tijdens de Week van Reflectie. We namen het begrip ‘reflectie’ simpelweg letterlijk. Groepen medewerkers schreven op hun spiegel steekwoorden die zij associëren met ethiek, en wel in volgorde van belang. Dit deed veel (gespreks)stof opwaaien. Daarop organiseerden we intervisiegroepen met ethische dilemma’s als vertrekpunt. We stonden versteld van het aantal praktijkvoorbeelden dat werd ingebracht, en eigenlijk nog meer van hoe weinig casuïstiek op jaarbasis bij een commissie ethiek terecht komt!
Activiteiten uitspreiden
Ethiek werd in 2012 ingelijfd als vast onderdeel in het jaarplan van het district. In datzelfde jaar werden activiteiten tijdens de Week van Reflectie benaderd via de invalshoek van het thema ‘(on)veiligheid’. Deze thematiek bleek veel meer te omvatten dan enkel de zorg voor cliënten. Vanuit meer dan dertig teams was er vertegenwoordiging en werden ervaringen, emoties en angsten gedeeld. We zijn gestart met de voorbereidingen voor activiteiten tijdens de Week van reflectie 2013. De precieze invulling is nog ongewis, want er zijn wensen te over. We streven er in ieder geval naar de activiteiten uit te spreiden over alle districten van Amarant. Daarnaast presenteren we dit jaar een inspirerende folder over ethiek, en natuurlijk houden we onze zelfreflectie op peil. Kortom, ethiek bij Amarant: HET LEEFT!
* Amarant is een organisatie voor mensen met een beperking
Arno Bakkers, Consulent Kwaliteit, Amarant, district Breda Roosendaal
- Reacties zijn welkom: Arno Bakkers
Resultaten
Week van reflectie
De Week van reflectie heeft geleid tot inspirerende, duurzame resultaten. Meedoen aan de Week van reflectie heeft binnen diverse organisaties geleid tot structurele ruimte voor reflectie en moreel beraad, en meer aandacht voor ethiek.
Suggesties zijn welkom: info@weekvanreflectie.nl