De Commissie Ethiek van Aafje heeft een dilemmakaart ontwikkeld, die het medewerkers gemakkelijker maakt om een dilemma te beschrijven. Annemarie van den Hout, teamleider en cliëntbegeleider bij Aafje en lid van de Commissie Ethiek: 'Samen met je collega's goed en open omgaan met dilemma's verbetert de samenwerking en de kwaliteit van ons werk'.
'We merkten dat veel medewerkers moeite hebben om een dilemma precies te omschrijven', legt Annemarie van den Hout uit. 'Dat was voor de Commissie Ethiek van Aafje* aanleiding om een invulkaart te ontwikkelen met voorbeelden erbij, zodat medewerkers weten waar ze bij een dilemma aan moeten denken. We wilden graag iets praktisch hebben, dat op de werkvloer gebruikt kan worden.' Medewerkers kunnen op de dilemmakaart stapsgewijs de casus beschrijven en aangeven wat voor hen het morele dilemma is. Dit aan de hand van vragen als: 'Wat is concreet het dilemma? (Bijvoorbeeld: Moet ik bewoner A of bewoner B als eerste helpen)'.
Medewerkers van Aafje kunnen dilemma's indienen bij de Commissie Ethiek. Binnen Aafje wordt enthousiast gebruik gemaakt van deze mogelijkheid, zowel door zorgprofessionals, administratieve medewerkers, de Raad van Bestuur en de Cliëntenraad. Annemarie van den Hout geeft een paar concrete voorbeelden. 'Veel dilemma's van zorgprofessionals gaan over de moeite die het kost om te kiezen. Een verzorgende schreef bijvoorbeeld: 'Er wordt vaak aan twee kanten aan mij getrokken. Moet ik bijvoorbeeld reageren op de alarmering, of moet ik naar die mevrouw met wie het zichtbaar niet goed gaat.' Ook zijn er dilemma's gericht op slikproblematiek: moet je blijven aandringen of andere wegen proberen te vinden. Ook horecamedewerkers hebben dilemma's ingediend. Bewoners maken soms ruzie om een vaste plek. Hoe ga je hiermee om?'
De Commissie Ethiek heeft allerlei activiteiten bedacht om de dilemmakaart breed onder de aandacht te brengen. 'De dilemmakaart is met de salarisstrook naar alle medewerkers gestuurd. Verder is de kaart is digitaal en op intranet beschikbaar. Een van de doelen van de commissie is om binnen de organisatie een breder draagvlak voor ethiek te creëren. Hiertoe wordt een groep geïnteresseerde medewerkers getraind in het begeleiden van moreel beraad. Het is belangrijk dat je teamleiders enthousiast maakt voor het bespreken van dilemma's, en er in de teams regelmatig aandacht aan wordt besteed. Het zou mooi zijn als de dilemmakaart ertoe leidt dat leidinggevenden structureel ruimte maken om dilemma's te bespreken.'
Alle medewerkers die een dilemma indienen, krijgen met hun team een moreel beraad aangeboden dat wordt begeleid door de Commissie Ethiek. 'Dat is al diverse keren gebeurd. We nodigen iedereen uit die bij de casus is betrokken. Dat kan een familielid zijn, collega's, een behandelaar of een arts. We krijgen veel positieve reacties. Medewerkers ervaren het als prettig dat ze met elkaar de tijd en ruimte kunnen nemen om een casus te bespreken. Soms geeft iemand aan dat het opschrijven van het dilemma al heeft geholpen. We komen als Commissie Ethiek niet de oplossing brengen. Het gaat er om dat je ook eens door de ogen van een ander naar een casus kijkt. Samen met je collega's goed en open omgaan met dilemma's is belangrijk. Het verbetert de samenwerking en de kwaliteit van ons werk.'
Tekst AnneMarie Bloemhoff. * Aafje: thuiszorg, huizen en zorghotels in de omgeving Rotterdam.
In deze rubriek aandacht voor methodieken, inspirerende spelvormen en vernieuwend (les)materiaal om aan de slag te gaan met ethische reflectie en moreel beraad.
Suggesties zijn welkom: info@weekvanreflectie.nl
