Deelnemers Week van reflectie maken het verschil

‘De lijst met alle activiteiten heb ik doorgelezen, en daar behoorlijk van onder de indruk geraakt’, mailt een geestelijk verzorger van een zorginstelling. ‘Wat een reacties, en zo divers. Daaruit zou je de conclusie mogen trekken dat er kennelijk veel behoefte is aan reflectie momenten over en in de zorg.’

Ik ben het helemaal eens met de schrijver. Ook ik ben onder de indruk van alle prachtige activiteiten die in de activiteitenkalender Week van reflectie zijn te vinden. Wat een creativiteit, enthousiasme en betrokkenheid spreekt uit de activiteiten. Inderdaad: er is veel behoefte aan reflectiemomenten in de (jeugd)zorg, zowel bij medewerkers, leidinggevenden als bestuurders. Ondertussen komen er steeds meer onderzoeken waaruit blijkt dat structurele ruimte voor ethische reflectie en moreel beraad bijdraagt aan het verbeteren van de kwaliteit van de (jeugd)zorg en het verhogen van het werkplezier van medewerkers. Het draagt ook bij aan verdere professionalisering, wat mooi aansluit bij het Actieplan Professionalisering Jeugdzorg.

We hebben dus de wind in de zeilen, en dat is te merken. In de afgelopen vijf jaar is er veel meer belangstelling gekomen voor de thema’s van de Week van reflectie: ethische reflectie, moreel beraad en ethiek, en aan de hand hiervan een week lang de inhoud van de zorg centraal stellen. Dat stemt optimistisch. Het laat zien dat in de (jeugd)zorg betrokken professionals, leidinggevenden en bestuurders werken, die zich inzetten voor goede zorg.

Vijf jaar geleden heeft Communicatie Company het initiatief genomen tot de landelijke Week van reflectie, naar aanleiding van Bezield besturen. In het boek worden zes voorbeeldprojecten op het gebied van ethische reflectie en moreel beraad in beeld gebracht. De geïnterviewde bestuurders hebben meegewerkt aan de eerste week. Het ministerie van VWS deed mee met een VWS Ethieklezing. Het was inspirerend om bij elkaar te komen, kennis te delen en ervaringen uit te wisselen met deelnemers uit verschillende sectoren in de gezondheidszorg. In overleg met VWS en de deelnemers van het eerste uur werd besloten om van de Week van reflectie een jaarlijks initiatief te maken. In de Week van reflectie staat voorop om over grenzen van de eigen sector te kijken, te verbinden en samen te werken. Aanleiding om het initiatief al snel te verbreden: in het tweede jaar van de Week van reflectie werden de opleidingen bij het initiatief betrokken, het jaar erna de jeugdzorg.

In vijf jaar tijd is de Week van reflectie uitgegroeid tot een spraakmakend evenement, waaraan in het hele land door duizenden geïnteresseerden wordt meegewerkt. Bijzonder is de brede samenwerking: van ziekenhuizen, verzorgings- en verpleeghuizen en jeugdzorg, tot organisaties in de GGZ en gehandicaptenzorg, kraam- en thuiszorg, opleidingen en werkgevers- en werknemersorganisaties. Bijzonder is ook dat deelnemende organisaties zelf kiezen voor de inhoudelijke invulling van de activiteiten, gekoppeld aan een actueel thema binnen hun eigen organisatie. Deze opzet maakt veel creativiteit en inventiviteit los; zie de activiteitenkalender.

Het is mooi om te zien hoeveel de Week van reflectie in beweging heeft gebracht. Ieder jaar zijn er meer deelnemers en meer activiteiten; de basis van het initiatief. De activiteiten tijdens de Week van reflectie hebben binnen deelnemende organisaties een enthousiasmerende werking. Inge Doornbos beschrijft in deze nieuwsbrief dat de Week van reflectie ZuidOostZorg heeft geïnspireerd tot allerlei activiteiten, zoals moreel beraad in een groot aantal teams. Ook binnen andere deelnemende organisaties heeft de Week van reflectie geleid tot veel nieuwe ethiekinitiatieven, en vooral: meer enthousiasme bij medewerkers voor thema’s als reflectie. De betrokkenheid waarmee de activiteiten worden georganiseerd, speelt hierbij een belangrijke rol. Medewerkers ervaren dat ethiek gaat over hun eigen dagelijkse (werk)praktijk, en dat het heel prettig kan zijn om met elkaar in gesprek te gaan over ethische dilemma’s.

De organisaties die deelnemen aan de Week van reflectie profileren zich als organisaties die zich inzetten voor goede zorg. Het zijn de organisaties die het belangrijk vinden dat hun medewerkers structureel ruimte krijgen voor ethische reflectie en moreel beraad. Het zijn ook de organisaties die bereid zijn een bijdrage te leveren om de vele initiatieven op ethiekgebied breed onder de aandacht te brengen, en hiervoor extra inspanningen te verrichten.

Het zijn de organisaties die het verschil maken. Dit heeft geïnspireerd tot een nieuw initiatief: een Keurmerk Ethiek voor organisaties die structureel ruimte hebben gemaakt voor ethische reflectie, moreel beraad en ethiek. Een Keurmerk Ethiek dat staat voor de kwaliteit van de (jeugd)zorg. Het initiatief wordt de komende jaren inhoudelijk verder uitgewerkt. (Jeugd)zorgorganisaties kunnen zich met het Keurmerk Ethiek profileren als organisaties die zich inzetten voor goede zorg. Een Keurmerk Ethiek maakt het verschil!