Reflecteren is een essentiële vaardigheid om een goede professional te worden en te blijven en een vaardigheid die je tot op zekere hoogte kunt leren en in ieder geval kunt stimuleren. Evidence-based kennis behoeft aanvulling met kennis die ontleend is aan de praktijk, waarin de patiënt met zijn eigen geschiedenis, zijn preferenties en zijn persoonlijke beleving van ziek zijn centraal staan.
Het onderscheid tussen theoretische en praktische kennis speelt niet alleen in de geneeskunde en is al terug te vinden bij Aristoteles. Theoretisch redeneren doen we als het gaat om kennis die we zeker beschouwen. Praktisch redeneren richt zich op de vraag: wat moet ik in deze situatie doen? Dan spelen allerlei overwegingen mee die niet geheel en al expliciet te maken zijn: ‘We know more than we can tell’. Dit relativeert ook het aandeel van wetenschappelijke kennis in de geneeskunde.
Reflection-on-action is een noodzakelijke voorwaarde om kennis en kunde tot wasdom te laten komen en om te voorkomen dat expertise niet verschraalt tot routineus handelen. In Schöns ogen kan een opleider zijn pupil geen betere dienst bewijzen dan hem te leren reflecteren. Dat vormt de basis voor een levenslang leren uit ervaring en voor het bereiken van een maximaal professioneel niveau.
Prof. dr. Joris Slaets, hoogleraar ouderengeneeskunde en hoofd Universitair Centrum voor Ouderengeneeskunde UMC Groningen. Hij is coördinator van het Nationaal Programma Ouderenzorg voor de regio Noord. Joris Slaets heeft het initiatief genomen om reflectie als medische competentie toe te voegen aan het opleidingsplan interne geneeskunde.
Communicatie Company, initiator & organisator symposium Passie voor zorg,
telefoon 020 - 626 65 29, e-mail info@communicatie-company.com